In maart 2017 verscheen op Netflix de serie 13 Reasons Why. Er was daarna een hoop ophef over de serie die over zelfmoord gaat, maar tegelijkertijd was de serie ook mateloos populair. Hoog tijd om dus zelf eens te zien waar deze serie over gaat en ik moet zeggen dat stelde zeker niet teleur. Het is misschien wel de beste serie van 2017.
Samenvatting
In 13 Reasons Why volgen we Clay Jensen (Dylan Minnette), een 17 jarige jongen die nogal aangeslagen is van de zelfmoord van schoolgenoot Hannah Baker (Katherine Langford) waar hij gevoelens voor had. Dan staat er een pakketje op de stoep met zijn naam er op en als hij deze openmaakt zijn het cassettebandjes en een landkaartje. Op deze bandjes klinkt de boodschap “Ik ben het. Hannah. Hannah Baker. Zet het apparaat waarop je dit luistert niet uit. Ik ben het, live en in stereo. Er komt geen ander optreden, geen toegift en ik doe absoluut geen verzoekjes deze keer. Pak een snack. Ga lekker zitten. Want je krijgt m’n levensverhaal te horen. Of beter gezegd, waarom mijn leven eindigde. Als je naar dit bandje luistert ben je een van de redenen. Ik zeg niet welk bandje over jou gaat. Maar vrees niet. Als je dit fijne doosje hebt ontvangen kom je ter sprake. Dat beloof ik je.”
Clay snapt niet helemaal waarom hij op deze tapes staat en als hij dit dan ook vraagt aan Tony Padilla (Christian Navarro), die de tweede set bandjes heeft en ze openbaar zal maken als iemand niet verder luistert of ze niet doorgeeft, geeft Tony hetzelfde antwoord: Je moet verder luisteren. Op het eerste bandje is Justin Foley (Brandon Flynn) de hoofdpersoon. Hij ontmoette Hannah op een feestje en ze houden daarna contact, ze zoenen en Justin maakt een foto van onder haar rok als ze op de glijbaan zit. Deze foto wordt doorgestuurd en de geruchtenstroom raakt op gang. Bij het tweede bandje gaat het om Jessica Davis (Alisha Boe) waarmee ze eerst vrienden was samen met Alex Standall (Miles Heizer). Ze dronken na school chocomel en koffie met elkaar, maar toen kregen Alex en Jessica een relatie en werd ze in de steek gelaten. Toen ook de relatie tussen Alex en Jessica voorbij was gaf Jessica Hannah de schuld. Bij bandje drie gaat het om Alex die Hannah op een lijstje heeft gezet dat ze de beste kont heeft. Sindsdien bekijkt iedereen haar op een andere manier. Op bandje vier gaat het over Tyler Down (Devin Druid), de schoolfotograaf die wel erg onder de indruk van Hannah was dat hij als een stalker voor haar huis door de ramen foto’s maakt. Om hem in de val te lokken vraagt Hannah klasgenoot Courtney Crimsen (Michele Selene Ang) om langs te komen, maar ze worden dronken, spelen truth or dare en als ze zoenen maakt Tyler een foto die uitlekt. En dat is onderdeel bij bandje vijf: Courtney wil graag in de kast blijven en liegt dan maar dat Hannah op de foto staat met Laura en dat ze gevraagd is voor een trio om daarna ook nog wat roddels de wereld in te helpen over wat er tussen Hannah en Justin is gebeurd bij het speeltuintje.
Op het zesde bandje staat Marcus (Steven Silver), een perfecte scholier, zo lijkt het tenminste. Hij krijgt bij Valentijnsdag te horen dat Hannah bij hem past en ze maken een afspraakje. Maar dan komt hij een uur te laat en als hij komt doet hij dat met het hele basketbalteam. Daarna gaat hij ook nog met zijn hand onder haar rok, alleen maar omdat ze makkelijk zou zijn. Op bandje zeven staat basketbalspeler Zach Dempsey (Ross Butler) die meteen daarna vraagt of Hannah oké is. Hij zegt dat hij haar aardig vindt door haar persoonlijkheid en niet door haar kont, maar Hannah heeft er genoeg van en wijst hem af. In de les communicatie kunnen ze complimenten aan elkaar geven door die op een briefje te schrijven en in een zak te stoppen. Zach neemt wraak en haalt haar complimenten uit haar zak. Dan schrijft ze hem een briefje waarin ze schrijft dat de complimenten de enige reden zijn om te leven, maar hij maakt er een prop van en gooit het briefje weg. Op bandje acht staat Ryan Shafer (Tommy Dorfman) de maker van de schoolkrant. Ze ontmoeten elkaar in een poëzieclub en Hannah wil ook gedichten schrijven zoals hij. Ryan scheurt een gedicht uit haar schrift en plakt deze in de schoolkrant. Daarna wordt dat gedicht door iedereen op school voorgelezen en of belachelijk gemaakt.
Dan komen de bandjes over het feestje van Jessica. Op bandje negen staat opnieuw Justin, maar nu voor iets wat hij niet gedaan heeft. We zien dat Hannah in de slaapkamer van Jessica is en zich verstopt. Justin en Jessica komen binnen en gaan naar bed, maar Jessica is te dronken en hij laat haar alleen. Bryce Walker (Justin Prentice) komt dan de kamer binnen en Justin wil hem nog tegenhouden maar wordt simpel naar buiten gewerkt. Dan ziet Hannah toe hoe Bryce Jessica verkracht. Op bandje tien staat Sheri Holland (Ajiona Alexus). Op het einde van het feestje vraagt Sheri of Hannah haar naar huis kan brengen. In de auto rijdt Sheri per ongeluk een stopbord om ver en Hannah wil dat ze politie belt, maar Sheri weigert. Dan gaat Hannah naar een winkel om de politie te bellen, maar ze is te laat, er is al een ongeluk gebeurd waarbij klasgenoot Jeff Atkins (Brandon Larracuente) om het leven komt. Op bandje elf staat Clay zelf, maar niet omdat hij iets fouts heeft gedaan maar omdat hij een reden hoort te krijgen. Clay en Hannah hebben maanden met elkaar gewerkt bij de bioscoop en tijdens het feestje gaan ze naar de kamer van Jessica en ze komen op bed te liggen. Dan roept Hannah dat hij weg moet gaan en na een paar keer vragen of ze dat echt wil gaat Clay dan weg. Ze vertelt nu dat ze wilde dat hij had gebleven, maar ze kon op dat moment alleen maar denken aan wat Justin, Alex en Marcus met haar hebben gedaan en ze nu de reputatie als slet heeft. Bandje twaalf is Bryce Walker. Hannah komt aangelopen op zijn feestje en Jessica vraagt haar om in het bubbelbad te komen zitten. Daar voelt Hannah zich wat beter als ze naar de sterren kijkt, maar als iedereen weg gaat en Bryce bij haar in het bubbelbad komt te zitten voelt ze zich ongemakkelijk. Bryce verkracht haar in het bubbelbad. Op het dertiende bandje staat Mr. Porter (Derek Luke), de decaan. Ze vertelde hem het verhaal over haar verkrachting, maar zij kan geen naam noemen en hij geeft dan als advies om verder te gaan en biedt haar niet de juiste hulp. Dan besluit ze om zelfmoord te plegen.
In het heden zien we hoe Clay naar de bandjes luistert, de hoofdpersonen op de bandjes ondervraagt, en soms ook zelf actie onderneemt. Zo neemt en verspreid hij een foto van een blote Tyler, neemt hij Courtney mee naar de begraafplaats, bekrast hij de auto van Zach en probeert hij een bekentenis te krijgen van Bryce. De overige hoofdpersonen op de bandjes proberen Clay juist bang te maken zodat hij de bandjes niet zal doorgeven. Tony helpt Clay bij het luisteren. We zien ook hoe de ouders van Hannah, Olivia (Kate Walsh) en Andy Baker (Brian d’Arcy) er alles aan doen om te achterhalen hoe het heeft kunnen gebeuren en ze bereiden dan ook een rechtszaak voor tegen de school. De school neemt het advocatenkantoor van de moeder van Clay, Lainie (Amy Hargreaves) in de arm, die zich langzamerhand zorgen om Clay begint te maken.
Analyse
De eerste afleveringen doen wat ze moeten doen: je als kijker de wereld in trekken van 13 Reasons Why en dat doen ze dan ook goed. Natuurlijk, de eerste redenen zijn niet echt wereldschokkend en heel erg, maar de serie benadrukt dan ook dat het om het zogenaamde Butterfly-effect gaat, kleine dingen die later een grote rol spelen. In de afleveringen zien we hoe Hannah was aan het begin van het schooljaar en je vraagt je dan af: Waarom heeft ze zelfmoord gepleegd? En daar krijgen we dus in dertien afleveringen een antwoord op. Verder leunt de serie op de vraag wat Clay heeft gedaan en waarom de andere zo bang zijn voor wat Clay gaat doen als hij de bandjes heeft beluisterd. In de achtergrond speelt nog mee hoe de ouders van Hannah er mee om gaan en proberen een rechtszaak tegen de school te beginnen.
Halverwege de serie stapelen de redenen van de bandjes zich steeds meer op. Eerst de geruchten na de foto van Justin, dan zet Alex haar op een lijst en wordt ze als object neergezet, Courtney die olie op het vuur gooit en haar als slet neerzet, Marcus wil hierdoor met haar uit en betast haar, Zach wil daarna met haar uit maar zij wijst hem af en hij neemt wraak en Ryan publiceert haar gedicht. Hannah stelt zich telkens open voor telkens nieuwe mensen maar wordt iedere keer gekwetst. Het is dus klap op klap en dat van telkens een ander persoon. En dan kan is het niet zo heel gek dat Hannah in haar hoofd haalt dat iedereen tegen haar is.
Bij de laatste vier afleveringen, daar waar de bandjes over het feestje van Jessica beginnen, voelt het toch wel tijdens het kijken of heel langzaam je keel wordt dichtgeknepen. Je ziet in de flashbacks steeds meer Hannah mentaal afstompen en ook in het heden gaat het met Clay ook niet goed met zijn hallucinaties. Wat heel goed is gedaan tijdens de aflevering met de verkrachting van Jessica is dat Hannah niet alleen Justin de schuld gaf, maar ook zichzelf de schuld gaf dat ze niets had gedaan. Je kon het haar niet kwalijk nemen, ze was bang en in shock, maar het is goed dat ze zichzelf ook als reden ziet, dat zorgt er toch voor dat je haar afscheidsbandjes niet kan zien als alleen maar een wraakactie, het is in hoeverre het kan een beschrijving van haar waarheid en dat doet ze zonder zichzelf te sparen. En dat doet ze ook in de aflevering waar Clay centraal staat. Door haar triggers die ze had duwt ze hem letterlijk en figuurlijk weg, mede ook doordat ze zichzelf schuldig vindt aan de dood van Jeff, die als schoolgenoot toch wel heel belangrijk was voor Clay en zijn sociale leven. En dat telt allemaal weer aan bij haar zelfhaat en het niet waardig voelen om te leven.
De laatste aflevering was toch wel heel erg heftig, met de scène van de zelfmoord van Hannah. Je wist dat het er aan kwam maar het was alsnog vreselijk om te zien. Ik heb nog nooit zo expliciet een zelfmoord in beeld gezien en elke snee die Hannah maakte voelde als een stomp in je maag. En als je dacht dat het dan wel voorbij was zagen we ook nog hoe haar moeder haar in bad vond. Die eerst nog in de ontkenning zit en roept dat het goed komt om daarna haar man te roepen die meteen in paniek raakt. Het is zo goed geacteerd dat je zelfs uren na het kijken van deze aflevering een soort van mentaal uitgeblust op de bank zit. Verder stond de laatste aflevering in het teken van de decaan Mr. Porter en je kan je afvragen of de reden die Hannah geeft waarom hij op het bandje staat wel de juiste is. Natuurlijk hij was niet de allerbeste vertrouwenspersoon die daar op school rondloopt, maar hij stelde duidelijke vragen over haar verkrachting door Bryce en die kon ze met nee beantwoorden en gaf toen het advies om er mee te zien te leven. Niet het allerbeste advies ooit, maar hij moest het doen zonder de grafische beelden die we een aflevering eerder hadden gezien waarin we zagen hoe bij Hannah haar ziel werd geknakt. En daarom vond ik het ook wel zwak dat ze naar Porter toe ging om een teken te krijgen om door te leven. Die kreeg ze daar niet, maar verder op in de aflevering wel als ze de jongen van de poëzieclub tegenkomt en hij zegt dat ze haar daar missen en er een gedicht over haar geschreven is. Dat had haar teken kunnen zijn, maar ze had toen al iedereen van haar weggeduwt en wilde dus niet terug naar de poëzieclub waar ook Ryan in zat. Waar ik in de laatste minuten van de serie wel erg blij mee was is het gesprekje tussen Jessica en haar vader. Hij vraagt of ze oké is, zij zegt prima en het gehele seizoen vonden de ouders dat een prima antwoord, maar niet de vader van Jessica die dan zegt dat ze er niet prima uitziet en dan komt het hoge woord er uit. Eindelijk iemand die met ‘prima’ of ‘ja’ terwijl je ziet dat het niet zo is, geen genoegen neemt.
Wat de serie erg goed gebruikt is de muziek. Er zijn niet zulke bekende nummers gebruikt die heel erg van nu zijn. Het is een mix van indienummers en van jaren 80 muziek en dat geeft het een beetje een tijdloos sfeertje. Natuurlijk is het nummer The Night We Met van Lord Huron eentje die je bij blijft, een heerlijk rustig nummer waar Clay en Hannah op aan het dansen zijn, een ander nummer is de Killing Moon, in de versie van Roman Remains. Het nummer speelt als Hannah haar plannen voor de tapes maakt en nu is het nummer zelf al niet heel erg vrolijk en gezellig in de originele versie van Echo & The Bunnymen, maar Roman Remains maakt er een zwaar akoestisch Gothic nummer van waarbij je een soort van verlorenheid voelt wat de scene met Hannah net wat zwaarder aanzet. Wat 13 Reasons Why ook heel slim heeft gedaan is hoe ze de de flashbacks en het heden uit elkaar weten te houden. De flashbacks hebben een warme gloed, terwijl alles wat zich in het heden afspeelt wat blauwer en kouder is gefilmd. En als dat nog niet genoeg was heb je nog de wond op Clay zijn hoofd om naar te kijken en ja natuurlijk is het dan wel weer heel toevallig als hij een volleybal precies op die plek krijgt en later ook nog eens een steen, maar dat nemen we dan maar even voor lief.
Personages
Een groot pluspunt bij deze serie is dat de meeste personages toch wel wat complexer in elkaar zitten dan je zou verwachten. Van Justin zou je verwachten dat het als populaire jock een naar mannetje zou zijn, maar dat weten ze dus helemaal om te draaien. Ja vooruit, hij is wel een beetje vervelend, maar dat komt vooral door zijn thuissituatie. Hij heeft een aan heroïne verslaafde moeder, een stiefvader die een nazi is en hij is ook nog eens misbruikt in het verleden. Dan snap je wel dat hij school als een soort van veilige haven ziet waar hij ‘de baas’ is en niemand hem kan misbruiken. Het verklaart ook wel hoe hij omgaat met de verkrachting van Jessica door Bryce. Eerst wordt hij door Bryce uit die kamer gegooid en dan accepteert hij dus dat hij (net als thuis) in die situatie dus niet de baas is. Verder heeft Jessica er niets over gezegd en wie weet is dat ook wel de manier hoe hij met zijn eigen misbruik leeft, niets zeggen en doorgaan. Daarom was het voor hem ook belangrijk dat Clay de bandjes niet zou doorgeven aan Bryce en ze ook niet openbaar zouden worden. Dat zou niet alleen zijn schoolleven op zijn kop zetten, de enige plek waar hij zich veilig voelt, maar ook zijn vriendschap met Bryce, de enige plek waar hij naar toe kan als hij zich onveilig voelt. Later in de serie gaat hij toch tegen Bryce in, en kiest hij alsnog voor Jessica.
Het is sowieso interessant om te zien hoe Justin en Bryce met elkaar omgaan. Jessica beweert dat Bryce de loyaliteit/vriendschap van Justin koopt door nieuwe basketbalschoenen, zijn moeder uit de gevangenis halen en dat is natuurlijk ook zo. Maar zou het niet kunnen zijn dat Bryce niet beter weet? Als je hem ziet zie je hem eigenlijk altijd alleen in het grote huis, samen met wat jocks natuurlijk. Zijn ouders zijn er nooit, die zijn waarschijnlijk aan het werk, en verdienen een hoop geld. Misschien is dingen kopen, cadeaus geven wel de enige vorm van affectie die hij heeft gekregen. Verder is hij natuurlijk ook wel heel manipulatief. Hij zegt twee keer tegen Justin dat wat van mij is ook van hem is en daarmee lijkt het alsof hij heel slinks de verkrachting goed praat. Wat ook wel heel apart is aan hem dat hij nadat Clay ernstig gewond bij hem op het tapijt lag na de vechtpartij hij wel met ijs en glas drinken kwam aanzetten. Het laat subtiel zien dat hij dus boven Clay staat, ze er een rustig gesprek over kunnen hebben dat als ‘Elk meisje het wil het geen verkrachting is.’ Dat past enorm in zijn instelling dat hij overal mee weg kan komen, is het niet door te manipuleren, te vechten, dan wel met een zak geld.
Ook Courtney is heel goed, in ieder geval consequent, geschreven. We zien haar voor het eerst als ze bezig is met de gedenkplek van Hannah op school en dan denk je al snel dat ze erg begaan is. Maar de moeder van Hannah zegt dan tegen haar als ze die plek ziet dat Hannah niet van rozen houdt. En dat klopt helemaal met haar gedrag dat ze voor de de buitenwereld het perfecte meisje wil spelen. Ze zit met zichzelf in de knoop omdat ze lesbisch is en ze wil niet uit de kast omdat ze is opgegroeid met twee vaders en die zouden daar dan veel commentaar op krijgen. Om die dus zo min mogelijk te belasten is ze het perfecte meisje gaan spelen en de bandjes van Hannah gooien roet in het eten. Daarom vindt ze het ook zo belangrijk om maar telkens te herhalen dat Hannah liegt en houdt ze echt tot het allerlaatste moment vol dat Bryce geen verkrachter is, maar een ´vermoedelijke verkrachter´. Want als ze dat gaat toegeven valt haar kaartenhuis vol schone schijn in elkaar. En ik kan niet wachten tot dat gebeurt in het tweede seizoen, want onder haar imago van het perfecte meisje zit een vreselijk mens. Een ander persoon die eigenlijk veel meer diepgang heeft dan je zou denken is Zach, hij wordt neergezet als de beetje dommige basketbalspeler, maar diep van binnen heeft hij een goed hart en wil hij eigenlijk meer zijn dan dat. Hij is de sterspeler van het basketbalteam, maar hij is geen aanvoerder, tegen het zere been van zijn moeder. Iedereen behandelt hem als een grote ster en eigenlijk wil hij dus een marinebioloog worden. Iets waar zijn moeder ook niet in gelooft, hij moet maar een studiebeurs nemen op basis van zijn basketbaltalent. Zijn imago zit hem eigenlijk in de weg en daarom loopt zijn poging om Hannah mee uit te vragen ook stuk.
De enige luisteraar van de bandjes die iets heeft geleerd, of in ieder geval actie onderneemt is Clay. In de laatste aflevering zoekt hij contact met Skye waarmee hij het contact was verloren nadat ze goede jeugdvrienden waren. Hij zag dat ze in zichzelf had gesneden en vroeg in de laatste aflevering aan haar of ze samen iets konden doen. Hierdoor is hij er dus voor haar, en kan hij wellicht Skye wel helpen, iets wat Hannah niet meer had toegelaten. De rest van de groep is teveel met zijn eigen problemen bezig om zich ook maar met een ander bezig te houden. En dat had ik als kijker ook wel, want dat Alex een zelfmoordpoging zou doen kwam nogal onverwachts voor mij, iets wat de boodschap van de serie eigenlijk alleen maar beter maakt. En dan ga je terug kijken en zie je toch wel een aantal signalen dat het echt helemaal niet goed gaat met Alex. Eerst laat hij zich in het zwembad vallen, dan gaat hij uit de jazzband waar hij nogal een depressief liedje wil spelen, dan rijdt hij roekeloos, raakt verwikkeld in een vechtpartij met Montgommery, zegt dat hij geen plannen voor zichzelf heeft voor later, je zag hem nogal aandachtig kijken hoe zijn vader met zijn wapen bezig was en dan zie je hem ook nog zijn kamer opruimen, net als Hannah. Dat zijn best wel grote signalen, maar het viel mij in ieder geval niet zo heel erg op, net zoals de ouders van Hannah die ook geen idee hadden wat ze van plan was.
En ook de groep maakt een nieuw slachtoffer in de vorm van Tyler. Ja, hij is een eng mannetje die graag de buitenstaander wil zijn om zo iedereen vast te leggen met zijn camera. Hij was bij Hannah vooral creepy door foto’s te maken terwijl ze in haar slaapkamer was. Maar de groep noemt hem constant een engerd, sluit hem overal buiten en nadat Clay wraak heeft genomen door een foto van hem door te sturen is er wel iets geknakt in Tyler. Je zag het al bij de gesprekken met de advocaten, daar was hij de enige die het over de bandjes had. Ten eerste omdat hij niet veel te verliezen had, zijn leven was al een hel dus erger kon het niet worden en ten tweede omdat hij juist de andere wilde pakken. En als het op deze manier niet lukt, dan gaat hij ze blijkbaar te lijf met zijn geweren en pijpbommen die hij in zijn kist heeft liggen. Niet zo’n hele fijne gedachte en vooral niet als hij foto’s heeft hangen in zijn donkere kamer van alle luisteraars van de bandjes, die dat waarschijnlijk dus hadden kunnen voorkomen als ze hem niet overal buiten hadden gelaten. Daar kunnen we dus nog wat van verwachten in het tweede seizoen.
Alle acteurs in de serie zijn echt heel goed, maar er steken er toch wel drie boven uit. Kate Walsh is echt fantastisch als Olivia, de moeder van Kate. Ze zet fenomenaal een gebroken vrouw neer waarvan je gelooft dat ze veel pijn en verdriet heeft, maar aan de andere kant in de flashbacks speelt ze een vrolijke moeder die af en toe wat kibbelt met haar man over zijn werk en over geld. Je gelooft beide moeders terwijl ze in niets op elkaar lijken, zo enorm goed is dat. Maar ook Katherine Langford als Hannah is echt heel goed, die weet alle kanten van het personage goed over te brengen, en daardoor kan je zo enorm goed met haar meeleven. Ze zet de verliefde en grappige kant goed neer, maar ook de onzekere en gekwetste kant. Ook in de zelfmoord-scène is echt fantastisch. Het schrikken als ze zich snijdt en de reactie op het bloed, het is zo ontzettend goed gedaan, net als de scène dat ze verkracht werd door Bryce en je zag gewoon in haar ogen langzaam het licht uit gaan. Dat was het enige wat ze deed, zo subtiel maar met zoveel effect. Ook Dylan Minnette speelt echt goed. Hij speelt eigenlijk twee versies van Clay. Je hebt de Flashback-versie die verlegen is en door Hannah steeds meer uit zijn schulp kruipt en meer zelfvertrouwen krijgt en je hebt de heden-versie die eerst heel verdrietig is en zich daarna ontwikkelt tot een assertieve jongen die gerechtigheid wil en daar alles voor wil doen. Dat zijn twee versies van Clay die een ontwikkeling doormaken en dat doet hij heel goed, ook als Clay in zijn woede-fase zit bij de rondleiding van de uitwisselingsstudenten weet Dylan het geloofwaardig te maken en zorgt hij ervoor dat het helemaal klopt.
Al met al is 13 Reasons Why een enorm goede serie. Je wordt snel het verhaal in getrokken en dat verhaal zit goed in elkaar,heeft een goede soundtrack, de acteurs zijn goed en er gebeuren heftige dingen met de personages die je als kijker raken, maar ook dat is een teken dat de serie iets goeds doet. Er komt een tweede seizoen aan, maar die moeten we kijken zonder verwachtingen, want ik denk niet dat ze dit eerste seizoen ooit kunnen overtreffen.
Serie: 13 Reasons Why – seizoen 1
Afleveringen: 13
Jaar: 2017
Acteurs: Dylan Minnette, Katherine Langford, Christian Navarro, Alisha Boe, Brandon Flynn, Justin Prentice, Miles Heizer, Ross Butler, Devin Druid, Amy Hargreaves, Derek Luke en Kate Walsh
Cijfer: 9
Wat vind jij van het eerste seizoen van 13 Reasons Why? Laat hieronder je mening achter!
Voor een reactie hoef je je niet te registreren. Nadat de reactie is geschreven moet je een naam is invullen en kan je ‘Ik reageer liever als gast’ aanvinken, daarna hoef je alleen maar een emailadres in te vullen en op de pijl te drukken om de reactie te plaatsen.
